2025 йилда Ўзбекистонда вақтинчалик рўйхатга олиш тартиби: тўлиқ қўлланма

Ўзбекистонда фуқароларни прописка қилиш ва рўйхатга олиш тизими доимо энг кўп муҳокама қилинадиган мавзулардан бири бўлиб келган. Бу тизим инсоннинг маълум бир ҳудудда яшаш, ишлаш, таълим олиш ва уй-жой ижарага олиш ҳуқуқига таъсир кўрсатади. Яқин вақтларгача Тошкент ва бошқа вилоятлар учун турли қоидалар мавжуд бўлиб, бу талабалар, ижарачилар ва ишчилар учун қийинчиликлар туғдирарди.

2025 йилда рўйхатга олиш қоидаларини ўзгартирган ва уларни бутун мамлакат бўйлаб ягона қилган янги қонун кучга кирди. Эндиликда "вақтинчалик рўйхатга олиш" тушунчаси фуқаролар ва чет элликлар учун янада шаффоф ва қулайроқ бўлди.

Ушбу мақолада биз 2025 йилда Ўзбекистонда вақтинчалик рўйхатдан ўтишнинг моҳияти, уни расмийлаштириш тартиби, зарур ҳужжатлар, белгиланган муддатлар ва қонунчиликдаги ўзгаришлар ҳақида батафсил маълумот берамиз.

Анъанага кўра, Ўзбекистонда фуқароларни доимий ва вақтинча рўйхатга олиш тизими амал қилиб келган. Доимий прописка инсоннинг маълум бир ҳудудда яшаш ҳуқуқини мустаҳкамлаган бўлса, вақтинчалик прописка маълум бир муддатга бошқа жойда бўлиш зарурати туғилганда расмийлаштирилган.

Айниқса, Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида қаттиқ тартиб-қоидалар ўрнатилган эди. 2011 йилдан бери пойтахтда доимий прописка қилиш имкониятини чеклайдиган қонун амалда бўлиб, у фақат фуқароларнинг айрим тоифаларига: давлат хизматчиларига, ҳарбий хизматчиларга, йирик инвесторларга, олимларга ва бошқаларга рухсат берарди. Қолганлар эса фақат вақтинчалик рўйхатдан ўтишлари мумкин эди.

Ушбу тизим кўпинча танқид қилинган, чунки у фуқароларнинг мамлакат ичида эркин ҳаракатланишини чеклаган.

2025 йил 10 июлда "Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни яшаш жойи ва турган жойи бўйича рўйхатга олиш тўғрисида"ги ЎРҚ-1074-сонли Қонун қабул қилинди. У 2025 йил октябрь ойидан бошлаб амал қиладиган янги рўйхатга олиш қоидаларини жорий этди.

Асосий ўзгаришлар:

• Бутун мамлакат учун ягона тартиб. Энди Тошкент учун алоҳида қоидалар йўқ. Рўйхатга олиш барча ҳудудларда бир хил бўлди.
• 2011 йилги эски қонуннинг бекор қилиниши. Пойтахтда рўйхатга олиш учун махсус чекловлар энди амал қилмайди.
• Қисқартирилган муддатлар. Ўзбекистон фуқаролари вақтинчалик турган жойида 10 иш куни ичида рўйхатдан ўтишлари шарт.
• Хабардор қилиш орқали рўйхатга олиш. Меҳмонхоналар, ҳостеллар ва бошқа вақтинчалик яшаш жойларида рўйхатга олиш автоматик равишда Э-меҳмон тизими орқали амалга оширилади.
• Уй-жой мулкдорларининг жавобгарлиги. Энди квартира ва уй эгалари ижарачиларни рўйхатдан ўтказишлари шарт. Қоидабузарлик учун жарима белгиланган.
• Онлайн рўйхатдан ўтиш. Кўпчилик аризаларни my.gov.uz портали орқали топшириш мумкин.

Шундай қилиб, 2025 йилда Ўзбекистонда рўйхатга олиш жараёни осонлашди ва замонавийлашди.

Вақтинчалик рўйхатдан ўтиш қуйидаги тоифалар учун талаб этилади:

1. 1Ўзбекистон фуқаролари. Агар шахс доимий рўйхатда турган жойидан ташқарида 10 иш кунидан ортиқ яшаса.
2. 2Талабалар. Ётоқхонада ёки ижарадаги хонадонда яшаш учун. Одатда рўйхатдан ўтказишни олий ўқув юрти расмийлаштиради.
3. 3Ёлланган ходимлар. Айниқса, бошқа ҳудуддан келиб ишлаётганлар. Иш берувчи рўйхатдан ўтказишда ёрдам бериши мумкин.
4. 4Ижарачилар. Квартира ёки уйни ижарага олишда рўйхатдан ўтиш мажбурий. Мулк эгаси билан биргаликда расмийлаштирилади.
5. 5Чет эл фуқаролари. Келгандан сўнг 3 кун ичида. Рўйхатдан ўтказишни меҳмонхона ёки қабул қилувчи томон амалга ошириши мумкин.
6. 6Сайёҳлар. Рўйхатдан ўтказишни меҳмонхона ёки ҳостел автоматик тарзда амалга оширади.

Туман ИИБнинг миграция ва ҳужжатларни расмийлаштириш бўлимига ариза топшириш мумкин.

Энг қулай усул. Тизимга кириб, ариза тўлдириш, ҳужжатлар нусхасини (паспорт, ижара шартномаси) илова қилиш ва онлайн тарзда юбориш керак.

Жойлаштириш пайтида маъмурият меҳмонни Э-меҳмон тизимида рўйхатдан ўтказади.

ОТМлар талабаларни, иш берувчилар эса ётоқхона ёки хизмат уйида яшовчи ходимларни рўйхатдан ўтказади.

• паспорт ёки ИД-карта;
• ариза;
• ижара шартномаси ёки ўқув юртидан/иш жойидан маълумотнома;
• уй-жой мулкдорининг розилиги.

• паспорт ва виза (агар талаб этилса);
• миграция картаси;
• яшаш манзили;
• қабул қилувчи томоннинг аризаси.

• 1 ойдан 1 йилгача - асосга кўра.
• Ижарачилар учун - ижара шартномаси амал қилиш муддатига.
• Талабалар учун - бутун ўқиш даврига.
• Сайёҳлар учун - меҳмонхонада яшаш муддатига.

Рўйхатдан ўтмасдан яшаш ёки рўйхатдан ўтиш муддатларини бузиш жарималарга олиб келиши мумкин.

• Жаримани ҳам ижарачи, ҳам уй эгаси тўлаши мумкин.
• Чет эллик фуқаролар учун меҳмонхона ёки қабул қилувчи томон ҳам жавобгар ҳисобланади.

• Доимо ижара шартномасини расмийлаштиринг.

• Уй эгаси сизни рўйхатдан ўтказганини текширинг.

• Тасдиқловчи ҳужжатларни (паспортдаги муҳр ёки электрон талон) сақлаб қўйинг.

• Ижарачиларни ўз вақтида рўйхатдан ўтказинг.

• Навбатда туриб вақт сарфламаслик учун my.gov.uz порталидан фойдаланинг.

• Олий таълим муассасасидан рўйхатдан ўтказилганингизни аниқлаштиринг.

• Уй-жой ижарага олаётганда уй эгасидан рўйхатдан ўтказишни талаб қилинг.

• Меҳмонхона сизни E-mehmon тизимида рўйхатдан ўтказганини текширинг.

• Хусусий шахсникида яшаётган бўлсангиз, уй эгаси сизни рўйхатдан ўтказганига ишонч ҳосил қилинг.

• Талаба ўзи вақтинчалик рўйхатдан ўтиши керакми? Йўқ, одатда бу билан олий таълим муассасаси ёки ётоқхона маъмурияти шуғулланади.

• Мулк эгасининг розилигисиз вақтинчалик рўйхатдан ўтиш мумкинми? Йўқ, уй эгасининг розилиги талаб этилади.

• Вақтинчалик рўйхатдан ўтишда доимий прописка сақланиб қоладими? Ҳа, доимий рўйхат сақланиб қолади, вақтинчалик рўйхат эса параллел равишда амал қилади.

• Қариндошларимникида яшасам нима қилишим керак? Улар сизни мй.гов.уз портали орқали ўз манзилларида рўйхатдан ўтказишлари лозим.

• Вақтинчалик рўйхатдан ўтиш муддатини узайтириш мумкинми? Ҳа, муддат тугашидан олдин ариза топшириш мумкин.

2025 йилда Ўзбекистонда прописка ва вақтинчалик рўйхатдан ўтиш тизимида жиддий ўзгаришлар содир бўлди. Янги қонун барча ҳудудлар учун ягона тартибни жорий этди, Тошкент шаҳри учун илгариги чекловларни бекор қилди, онлайн хизматлар ва хабардор қилиш тизимини амалга оширди.

Энди вақтинчалик рўйхатдан ўтиш анча осон, қулай ва тезкор бўлди. Бироқ уни расмийлаштириш мажбурияти барча фуқаролар ва чет элликлар учун ўз кучида қолди. Қоидаларга риоя қилиш жарима ва қонуний муаммолардан сақланиш, шунингдек, мамлакатнинг исталган ҳудудида расман яшаш, таълим олиш ва меҳнат қилиш имконини беради.

2025 йилда Ўзбекистонда вақтинчалик рўйхатдан ўтиш қонуний яшаш учун зарурий шарт ҳисобланади. Қийинчиликларга дуч келмаслик учун уни расмийлаштириш тартибини билиш ва янги онлайн хизматлардан фойдаланиш муҳим аҳамиятга эга.