Ўзбекистонда яшаш жойи бўйича прописка қандай қилинади

2025 йилда Ўзбекистонда прописка — ёки аниқроғи, яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш тартиби жиддий ўзгаришларга учрайди. Янги қонунчилик эскирган рухсатномалар тизимини бекор қилади, барча ҳудудлар, шу жумладан Тошкент шаҳри учун тартибни соддалаштиради ва рўйхатдан ўтишни хабардор қилиш тартибига ўтказади. Бу шуни англатадики, энди рухсат олиш ўрнига фақат ИИВ органларини хабардор қилиш талаб этилади.

Мақолада квартирада қандай рўйхатдан ўтиш, қандай ҳужжатлар кераклиги, қаерга ариза топшириш, онлайн рўйхатдан ўтиш қандай ишлаши ва 2025 йил 12 октябрдан нималар ўзгариши ҳақида батафсил маълумот берамиз. Барчаси амалдаги қонун ва расмий тушунтиришларга асосланган.

Яшаш ва туриш жойи бўйича рўйхатга олиш — бу фуқаронинг ҳуқуқларини таъминлаш, давлат вазифаларини бажариш ва миграция жараёнларини назорат қилиш мақсадида амалга ошириладиган фуқаронинг ҳақиқий яшаш жойини қайд этишнинг давлат ҳисоби ва ҳуқуқий тартибидир.

Муҳим: рўйхатдан ўтиш уй-жойга нисбатан мулкий ҳуқуқларни вужудга келтирмайди ва шахсни квартира ёки уйнинг эгаси деб тан олиш учун асос бўла олмайди.

Асосий янгилик - "Фуқароларни яшаш жойи ва туриш жойи бўйича рўйхатга олиш тўғрисида"ги Қонун бўлиб, у 2025 йил 10 июлда кучга кирди ва 2025 йил 12 октябрдан бошлаб амал қила бошлайди.

• рўйхатдан ўтиш хабардор қилиш тарзида бўлиб, рухсат олиш талаб этилмайди;
• Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида пропискага оид барча чекловлар бекор қилинади;
• ягона тартиб Ўзбекистоннинг барча ҳудудларида амал қилади;
• жойлашгандан сўнг 10 иш куни ичида рўйхатдан ўтиш мажбурияти белгиланган;
• кўчиб ўтишда олдинги рўйхатдан ўтиш жойидан чиқариш талаб қилинмайди - тизим буни автоматик равишда амалга оширади;
• my.gov.uz портали орқали онлайн ариза топшириш имконияти пайдо бўлади.

Ушбу чора-тадбирлар тартибни соддалаштириш ва давлат хизматларини рақамлаштиришга қаратилган.

• уй-жой эгалари;
• мулкдорнинг оила аъзолари;
• ижара шартномаси бўйича ижарачилар;
• мулкдорнинг розилиги ва уй-жой майдонининг ижтимоий меъёрига риоя қилган ҳолда бошқа шахслар.

Бир киши учун минимал майдон - 8 м². Рўйхатга олинган фуқаролар сонининг рухсат этилган миқдордан ошиб кетиши рўйхатга олишни рад этишга сабаб бўлиши мумкин.

• паспорт ёки ID-карта;
• уй-жойга бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжат (мулк ҳуқуқи тўғрисидаги гувоҳнома);
• ариза.

• паспорт ёки ID-карта;
• солиқ органларида рўйхатдан ўтказилган ижара шартномаси;
• ариза.

• туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома;
• ота-оналарнинг паспортлари;
• ота-оналарнинг рўйхатдан ўтган жойини тасдиқловчи ҳужжат.

• Давлат хизматлари марказига (ДХМ) шахсан ташриф буюриб;
• ИИВ Миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлими орқали;
• My.gov.uz портали орқали онлайн - барча ҳудудлар, шу жумладан Тошкент шаҳри учун қулай.

1. 1my.gov.uz сайтига, тизимга киринг;
2. 2"Яшаш жойи бўйича рўйхатдан ўтиш" хизматини танланг;
3. 3Шаклни тўлдиринг ва ҳужжатларнинг сканерланган нусхаларини юкланг;
4. 4Тасдиқланг ва аризани юборинг.

Тизим ариза ҳолати ҳақида хабар юборади. Кўп ҳолларда рўйхатдан ўтиш 1-3 иш куни ичида амалга оширилади.

• фуқаролар жойлашгандан сўнг 10 иш куни ичида рўйхатдан ўтишлари шарт;
• муддатни бузганлик учун маъмурий жарима қўлланилади;
• рўйхатдан ўтиш электрон тарзда тасдиқланади - энди паспортларга муҳр босилмайди.

Мулк эгасининг розилигисиз рўйхатдан ўтиш мумкинми? Йўқ, агар мулкдор бўлмасангиз - мулк эгасининг розилиги ёки солиқ органларида рўйхатдан ўтган ижара шартномаси талаб этилади.

Прописка ва рўйхатдан ўтиш квартирани эгаллаш ҳуқуқини берадими? Йўқ. Рўйхатдан ўтиш ҳеч қандай мулкий ҳуқуқ бермайди. Фақат уй-жой эгасигина квартирани тасарруф этиш ҳуқуқига эга.

Аввалги манзилдан рўйхатдан чиқиш керакми? 2020 йилдан бошлаб - шарт эмас. Янги манзилда рўйхатдан ўтганингизда, тизим аввалги манзилдаги рўйхатни автоматик равишда бекор қилади.

Онлайн рўйхатдан ўтиш мумкинми? Ҳа. мй.гов.уз портали масофадан туриб рўйхатдан ўтиш имконини беради - бу қулай, тез ва навбатсиз амалга оширилади.

• Тошкентда рўйхатдан ўтишга оид барча чекловлар бекор қилинади.
• Прописка барча ҳудудларда тенг ҳуқуқли бўлади.
• Уй-жой ёки ижара шартномаси мавжуд бўлган ҳар қандай фуқаро рўйхатдан ўтиши мумкин бўлади.
• Барча жараёнлар электрон шаклда амалга оширилади, идораларни айланиб юриш шарт эмас.

2025 йилда доимий яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш Ўзбекистонда анча осонлашди, шаффоф ва қулай бўлди. Бу, айниқса, илгари қатъий чекловлар амал қилган Тошкент аҳолиси учун муҳим аҳамиятга эга.

Бугунги кунда квартирада рўйхатдан ўтиш учун қуйидагилар етарли:

• паспорт ва яшаш учун асос мавжуд бўлиши;
• ариза топшириш (шу жумладан онлайн тарзда);
• кўчиб келгандан сўнг 10 иш куни ичида мурожаат қилиш.

2025 йил 12 октябрдан кейин тартиб янада соддалашади: рухсат олиш шарт эмас, давлатни хабардор қилишнинг ўзи кифоя. Бутун тизим рақамлаштирилади, бу эса миллионлаб одамларнинг ҳаётини енгиллаштиради.