Kvartira sotib olishda qanday moliyalashtirish imkoniyatlari mavjud?
O‘qish vaqti 3 daqiqa
Mazmuni
Kvartira sotib olish jiddiy moliyaviy qaror bo‘lib, puxta rejalashtirish talab etadi. Uni to‘lashning bir necha usullari mavjud, ularning har biri o‘ziga xos afzallik va kamchiliklarga ega. Moliyalashtirishning uchta asosiy variantini ko‘rib chiqamiz.
Ipoteka
Ipoteka ko‘chmas mulkni sotib olishning eng keng tarqalgan usuli hisoblanadi.
Afzalliklari:
Kreditlash muddati uzoq - 20 yilgacha, bu oylik to‘lovni kamaytiradi.
To‘liq summa bo‘lmasa ham, darhol kvartira sotib olish imkoniyati.
Fuqarolarning ayrim toifalari, masalan, yosh oilalar uchun imtiyozli dasturlar.
Kamchiliklari:
Foizlar tufayli yuqori ortiqcha to‘lov - O‘zbekistonda stavkalar 25 foizgacha yetishi mumkin.
Daromadlarni tasdiqlash va boshlang‘ich badal talab qilinadi - odatda 25-30 foiz.
Uzoq rasmiylashtirish jarayoni.
Kimga mos keladi:
Uzoq vaqt davomida kreditni to‘lashga tayyor va barqaror daromadga ega bo‘lganlarga.
Quruvchidan bo‘lib to‘lash
Bo‘lib-bo‘lib to‘lash banklar ishtirokisiz qismlar bilan to‘lash imkonini beradi.
Afzalliklari:
Foizlarning yo‘qligi - ko‘plab quruvchilar foizsiz bo‘lib to‘lashni taklif qilishadi.
Tez rasmiylashtirish, minimal hujjatlar to‘plami.
Moslashuvchan shartlar - qulay to‘lov jadvali bo‘yicha kelishib olish imkoniyati.
Kamchiliklari:
Qisqa muddat - odatda 2-3 yil.
Boshlang‘ich badal yuqori - uy-joy qiymatining 30-50 foizi.
Obyektlarning cheklangan tanlovi - barcha quruvchilar ham bo‘lib to‘lash imkoniyatini taqdim etmaydi.
Kimga mos keladi:
Birinchi to‘lov uchun katta mablag‘ga ega bo‘lgan va qolgan qismini tezda to‘lashga tayyor bo‘lganlarga.
Iste’mol krediti
Bu variant to‘liq to‘lash uchun oz miqdorda mablag‘ yetishmasa, mos keladi.
Afzalliklari:
Tez rasmiylashtirish - ba’zida kreditni onlayn olish mumkin.
Kvartira narxiga qo‘shimcha to‘lash uchun ishlatish mumkin.
Ko‘chmas mulk garovi talab qilinmaydi.
Kamchiliklari:
Yuqori foiz stavkalari - odatda ipoteka kreditlariga qaraganda yuqoriroq.
Kredit berish muddati qisqa.
Faqat kichik summalar uchun mos keladi.
Kimga mos keladi:
Yetishmayotgan summani tezda yopmoqchi bo‘lganlarga.
Mos variantni tanlashda nimalarga e’tibor qaratish kerak?
1. Moliyaviy ahvolingizni baholang
Barqaror daromadga ega bo‘lsangiz, ipoteka yaxshi yechim bo‘lishi mumkin.
Birinchi to‘lov uchun katta summa bo‘lsa, bo‘lib to‘lash afzalroq bo‘lishi mumkin.
2. Muddatlarni aniqlang
Agar qarzni ko‘p yillar davomida to‘lashga tayyor bo‘lsangiz, ipoteka eng maqbul variant.
Agar uy-joy uchun tezroq hisob-kitob qilishni istasangiz, bo‘lib-bo‘lib to‘lash yoki iste’mol kreditini ko‘rib chiqing.
3. Shartlarni taqqoslang
Optimal stavkalar va muddatlarni tanlash uchun banklar va quruvchilarning takliflarini o‘rganing.
Qulay to‘lov usulini tanlang va bugunoq o‘z kvartirangizga birinchi qadamni qo‘ying.
