Ер ва мол-мулк солиғидан қарздор фуқароларга электр учун тўловлар чекланади: 2026 йилдан Наманганда янги тартиб бошланади

Ўзбекистонда мол-мулк ва ер солиғидан қарзи бор фуқароларни бир қатор стимуллаштириш чоралари орқали ўз вақтида солиқ тўлашга ундаш мақсадида янги тизим жорий этилмоқда. Президентнинг 2025 йил 28 ноябрдаги қарорига кўра, 2026 йилдан Наманганда солиқ қарздорлигини ундиришнинг биллинг тизимига асосланган янги модели синовдан ўтказилади.

• Агар фуқаро 1 млн сўмдан ортиқ солиқ қарзига эга бўлса,
• У ҳолда электр энергияси учун тўлов қилиш имконияти вақтинча чекланади.
• Қарз тўланганидан сўнг тўлов имкони автоматик равишда тикланади.

Бу амалий механизм Тошкентда чиқинди тўловидан қарздорларга нисбатан қўлланилган тизимга ўхшаш.

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар марказига кўра, тажрибадан асосий мақсадлар:

• Солиқ қарздорлигини кескин камайтириш
• Тушумларни ўз вақтида тўланишини таъминлаш
• Солиқчиларнинг уйма-уй юриб солиқ йиғиш ишларини қисқартириш
• Биллинг тизимини солиқ маъмурчилигига интеграция қилиш

2025 йил 12 июль ҳолатига кўра:

• 369 минг фуқаро — ер ва мол-мулк солиғи бўйича қарздор
• Улардан 43,4 минг нафари (12%) — 1 млн сўмдан ортиқ қарзга эга

Бу ҳудудда янги механизмни синовдан ўтказиш учун катта ҳажмдаги маълумот ва реал вазият мавжудлигини кўрсатади.

Ҳудудий электр тармоқлари маълумотига кўра, чегараловчи механизм ҲЭТ биллинг тизимига жорий этилади.

1. 1Фуқаронинг солиқ қарзи базада автоматик аниқланади.
2. 2Агар қарз 1 млн сўмдан юқори бўлса, электр тўловларини амалга ошириш функцияси блокланади.
3. 3Фуқаро қарзини тўлаганидан кейин тўлов имкониятлари тикланади.
4. 4Электрдан узиб қўйиш ҳақида эмас, тўловни амалга оширишни чеклаш ҳақида гап кетмоқда.

Бу орқали истеъмолчи электр учун тўлов қилмасадан қолса, умумий қоидаларга кўра, кейинчалик электр таъминотида узилишлар бўлиши мумкин.

Шавкат Мирзиёев раислигида ўтган видеоселекторда солиқчиларнинг асосий вақти уйма-уй юришга сарфланаётгани танқид қилинди. Янги тизим орқали:

• вақти тежалади,
• инсон омили камаяди,
• солиқ маъмурчилиги тўлиқ рақамлаштирилади.

2026 йилдан бошлаб:

• Энг яхши солиқ тўловчи маҳаллалар 2 млрд сўмгача рағбатлантирилади.
• Мезонлар: кичик бизнеслар сони, тўланган солиқлар ҳажми, ЖШОДС тўловчилари, ўзини ўзи банд қилганлар фаоллиги.

Солиқ қўмитаси 2026 йил 1 октябрга қадар:

• Наманган тажрибаси бўйича таҳлил тайёрлайди,
• бошқа ҳудудларда жорий этиш бўйича таклифларни Ҳукуматга тақдим этади.

Агар синов самарали чиқса, механизм бутун республика бўйлаб жорий этилиши мумкин.

• Ер ва мол-мулк солиғидан қарзи бор фуқароларга
• Қарз миқдори 1 млн сўмдан юқори бўлса

• Электр учун онлайн ва касса орқали тўлов чекланади
• Қарз тўлангандан кейин чеклов олиб ташланади
• Электр таъминоти дарҳол узилмайди, лекин тўлов кечикса, умумий қоидалар ишга тушади

Наманганда 2026 йилдан бошлаб жорий этиладиган солиқ қарздорлигини ундиришнинг биллинг тизими:

• солиқ тўлаш интизомини кучайтиради,
• маҳаллий бюджет тушумларини оширади,
• солиқ органлари ишини рақамлаштиради,
• уйма-уй юриб солиқ йиғиш амалиётини камайтиради.

Синов муваффақиятли ўтса, тизим Ўзбекистоннинг барча ҳудудларида жорий қилиниши кутилмоқда.